7 sai lầm phổ biến khi học GenAI & LLM (và cách tránh cho người mới & trái ngành)

Tác giả: AI VIET NAM (học LLM cho người mới)

Keywords: học LLM cho người mới

Gần như ai bắt đầu học GenAI & LLM cũng trải qua giai đoạn:

  • Xem hàng loạt video kiểu “học LLM trong 7 ngày”
  • Clone vài chục repo GitHub rồi… không biết dùng
  • Chơi ChatGPT rất nhiều nhưng khi hỏi:
    “Bạn đã làm dự án GenAI đầu tay nào rồi?” → bối rối

Không phải do bạn “không giỏi”, mà vì bạn vô tình mắc những sai lầm rất phổ biến.
Dưới đây là 7 lỗi thường gặp nhất ở Newbie & Non-Tech – cùng cách tránh, kèm lộ trình phù hợp.


Nhảy thẳng vào LLM, bỏ qua ML/DL nền tảng

Sai lầm

Rất nhiều bạn hỏi:

“Em có phải học ML/DL không, hay vào thẳng LLM luôn?”

Sai lầm lớn nhất là coi LLM tách biệt hoàn toàn khỏi ML/DL.

Nhưng thực tế:

  • LLM chỉ là mô hình Deep Learning rất lớn
  • Vẫn dùng: vector, ma trận, embedding, loss, optimizer, gradient…

Không có nền → bạn sẽ:

  • Không hiểu tại sao LLM trả lời sai
  • Không biết khi nào cần RAG, khi nào cần fine-tuning
  • Không đủ kiến thức để build ứng dụng nghiêm túc

Cách tránh

Dành 2–4 tháng cho:

  • Python + NumPy/Pandas
  • ML cơ bản
  • Deep Learning căn bản (MLP, CNN, RNN)

Rồi mới đến:

  • Transformer
  • LLM
  • GenAI ứng dụng

Trong AIO, LLM nằm ở nửa sau chương trình, sau khi bạn đã có nền vững.


Chỉ chơi ChatGPT, không làm dự án thật

Sai lầm

Dùng LLM để viết caption/email/tóm tắt là tốt, nhưng đó chỉ là:

Power-user, không phải “AI builder”.

Newbie thường:

  • Chat nhiều
  • Viết prompt vui
  • Xem code mẫu
  • …nhưng không có một dự án thực tế nào.

Cách tránh

Chọn một bài toán nhỏ, ví dụ:

  • Chatbot trả lời FAQ sản phẩm
  • Tool tóm tắt báo cáo tuần
  • Ứng dụng gợi ý nội dung marketing

Biến nó thành:

  • Script Python
  • Notebook
  • App nhỏ bằng Streamlit/Gradio

Dự án chạy được > 100 video bạn xem.


Sưu tầm quá nhiều tài liệu, nhưng không học đến đâu

Sai lầm

Triệu chứng:

  • Bookmark 30 link học LLM
  • Tải 10 ebook
  • Mua 2–3 khóa
  • Nhưng không hoàn thành được một khóa nào

Bạn biết nhiều khái niệm, nhưng không vận dụng được.

Cách tránh

Áp dụng nguyên tắc:

Học ít nhưng sâu, và phải có project.

Chọn 1–2 nguồn học chính, hoàn thành từng phần và:

  • Ghi chú
  • Làm bài tập
  • Xây mini-project ngay

Chạy theo “trend model” mà không hiểu bài toán

Sai lầm

Bạn clone repo vì:

  • Mamba đang hot
  • MoE đang hot
  • LLaMA 3.1 mới ra

Nhưng không biết:

  • Model giải gì?
  • Phù hợp task nào?
  • Có cần cho bài toán của bạn không?

Cách tránh

Đảo ngược tư duy:

Đi từ bài toán → dữ liệu → giải pháp, không đi từ model.

Hãy hỏi:

  • Bạn cần chatbot Q&A tài liệu?
  • Cần phân loại text?
  • Cần tóm tắt?
  • Cần phân tích báo cáo?

Rồi mới chọn:

  • GPT / Claude / LLaMA / Mistral
  • RAG / fine-tune / API hay local

Xem nhẹ Prompt Engineering & RAG, nghĩ rằng “chỉ cần fine-tune”

Sai lầm

Nhiều bạn tưởng rằng:

Muốn làm GenAI thì phải fine-tune LLM.

Đây là… ảo giác rất phổ biến.

Trong thực tế:

  • 70–80% use case doanh nghiệp → giải bằng Prompt + RAG
  • Fine-tune chỉ cần khi:
    • Dữ liệu đặc thù
    • Yêu cầu rất khắt khe
    • Prompt & RAG đã tối ưu mà vẫn chưa đủ

Cách tránh

Học vững:

  • Prompt Engineering chuẩn
  • RAG thực chiến:
    • Chunking
    • Embedding
    • Retrieval
    • Context Window

Ưu tiên:

  1. Prompt
  2. RAG
  3. Logging & Evaluation
  4. Cuối cùng mới nghĩ đến fine-tune

Chỉ học lý thuyết mô hình, không đụng tích hợp & hạ tầng

Sai lầm

Bạn biết rất rõ:

  • Transformer hoạt động sao
  • Self-attention là gì
  • LLaMA cấu trúc thế nào

Nhưng chưa từng:

  • Gọi API LLM
  • Deploy một chatbot
  • Tích hợp LLM vào web/app
  • Log và đánh giá kết quả

Doanh nghiệp cần:

Người xây sản phẩm GenAI, không chỉ người giảng giải mô hình.

Cách tránh

Tập trung:

  • Gọi API (OpenAI/Anthropic/Local)
  • Tạo script xử lý & lưu kết quả
  • Build UI nhỏ bằng Streamlit/Gradio
  • Tích hợp vào backend (FastAPI)

Không xây portfolio → không kể được câu chuyện học tập

Sai lầm

Nhiều bạn học nhiều, làm nhiều notebook rời rạc nhưng:

  • Không có README
  • Không có mô tả bài toán
  • Không có kết quả/ảnh demo
  • Không có repo chỉn chu

Khi phỏng vấn hoặc xin tham gia dự án:

“Bạn đã làm gì với GenAI rồi?”
→ Không biết đưa cái gì ra.

Cách tránh

Xây 2–3 dự án GenAI “xương sống”:

Ví dụ:

  • Chatbot Q&A tài liệu nội bộ
  • Tool tóm tắt & phân tích báo cáo PDF
  • Vision–Language trích thông tin từ hóa đơn

Mỗi project nên có:

  • README
  • Mô tả bài toán
  • Mô tả giải pháp (Prompt/RAG/LLM)
  • Video demo hoặc screenshot
  • Kết quả & hạn chế

AIO thiết kế capstone để học viên hoàn thiện đúng kiểu này.


Làm sao tránh 7 sai lầm này? (Đặc biệt khi bạn tự học)

Tự học hoàn toàn được, nhưng rủi ro:

  • Không biết thứ tự học đúng
  • Không biết dự án của mình “ổn chưa”
  • Không biết mình đang thiếu nền tảng gì
  • Không ai giúp gỡ vướng khi bí

Một chương trình như AIO – 1 năm AI & Data Science giúp bạn:

  • Đi đúng thứ tự:
    • ML/DL → CV/NLP → GenAI/LLM
  • Không bỏ qua Python/Toán nền tảng
  • Học Prompt & RAG bài bản
  • Có dự án GenAI/LLM đủ tốt để đưa vào portfolio
  • Có mentor + cộng đồng hỗ trợ

Tóm tắt 7 sai lầm phổ biến

  • Nhảy thẳng vào LLM, bỏ ML/DL
  • Chỉ chơi ChatGPT, không làm project
  • Sưu tầm quá nhiều tài liệu, học rất ít
  • Chạy theo model trend, quên bài toán
  • Xem nhẹ Prompt & RAG, nghĩ fine-tune là tất cả
  • Chỉ học lý thuyết, không tích hợp hệ thống
  • Không xây portfolio

Bước tiếp theo cho bạn

  • Chọn 1–2 sai lầm bạn đang mắc nhất
  • Sửa trong 1–2 tháng bằng mini-project thực tế
  • Bắt đầu xây portfolio từ hôm nay – đừng chờ “học xong hết”

Tài nguyên giúp bạn đi đúng đường

Nếu bạn muốn đi đường dài với AI & GenAI, không “học cho vui”, hãy bắt đầu từ lộ trình đúng và bài tập thực tế.